Εβδομήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη μεγάλη νίκη των Συμμάχων έναντι του ναζισμού στις 9 Μάη 1945. Από τα ερείπια του πολέμου γεννήθηκε με σκληρή δουλειά ο σύγχρονος ευρωπαϊκός πολιτισμός ο οποίος επικαιροποίησε το πρόταγμα της ελευθερίας του ανθρώπου και ενισχύοντάς το με αυτό της ισότητας, έχτισε τοίχος προστασίας από την επανεμφάνιση ολοκληρωτικών φαινομένων. Εφτά δεκαετίες μετά, η ιδέα της ενωμένης και δημοκρατικής Ευρώπης χάνει σημαντικό έδαφος και νέοι εθνικισμοί αναπτύσσονται σε πολλές χώρες, όπως και στη δική μας.
Η απελευθέρωση της οικονομίας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης συγκέντρωσε τεράστια οικονομική και πολιτική δύναμη σε λίγα χέρια ενώ ταυτόχρονα, άφησε εκτός οικονομικού συστήματος μάζες Ευρωπαίων εργαζομένων οι οποίοι κατά εκατομμύρια μένουν άνεργοι, ανασφάλιστοι και φτωχοί. Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης με το δόγμα «τα κέρδη στους ιδιώτες, οι ζημιές στα κράτη», όχι μόνο δεν περιόρισε την ύφεση και τις κοινωνικές ανισότητες, όχι μόνο δεν διαφύλαξε τα ευρωπαϊκά κεκτημένα αλλά έθρεψε το σπόρο του εθνικισμού, στρέφοντας αρκετούς πολίτες εναντίον μιας δημοκρατίας που αδυνατεί να τους προστατέψει και τον ένα λαό απέναντι στον άλλο, νοσταλγούς μιας κλειστής και ξενοφοβικής κοινωνίας.
Σε αυτή την επέτειο της αντιφασιστικής νίκης, όπως και σε κάθε επέτειο οφείλουμε να θυμόμαστε και να τιμούμε τα εκατομμύρια αυτών που με αυταπάρνηση θυσιάστηκαν στα πεδία των μαχών, στα εκτελεστικά αποσπάσματα και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για να ηττηθεί η ιδεολογία του μίσους. Είτε ήταν κομμουνιστές, σοσιαλδημοκράτες και φιλελεύθεροι, είτε Ρώσοι, Βρετανοί, Γάλλοι και Έλληνες. Την ίδια ώρα, οφείλουμε να διαμορφώσουμε και να παλέψουμε για τις σύγχρονες δικές μας αφηγήσεις, μιας ενωμένης Ευρώπης δημοκρατίας κι αλληλεγγύης και ως εκ τούτου να αρθρώσουμε ένα ηγεμονικό λόγο της δημοκρατίας απέναντι στον εθνικισμό και τον ανορθολογισμό που δηλητηριάζουν τη σύγχρονη κοινωνία.
Για το Ανθρώπινο Δυναμικό,
Στέργιος Καλπάκης
Εκπαιδευτικός, ειδ. Ιστορία & Πολιτισμός.
