Μακρά συζήτηση για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, έγινε στο περιφερειακό συμβούλιο της προηγούμενης Δευτέρας με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων μέτρησης της ακτινοβολίας σε σχολικά συγκροτήματα του νομού Θεσσαλονίκης. Υπήρξε εκτενής αναφορά στους όρους χωροθέτησης των κεραιών, στους τρόπους παρακολούθησης της λειτουργίας τους, στους κινδύνους που πιθανόν να δημιουργούν για τη δημόσια υγεία. Το θέμα από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης εισηγήθηκε ο περιφερειακός σύμβουλος Δημήτρης Μούρνος που ανέφερε τα εξής:
Συχνά γινόμαστε μάρτυρες μεγάλου αριθμού ενστάσεων και κινητοποιήσεων για την εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε κατοικημένες περιοχές. Εκφράζονται ανησυχίες για τυχόν επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον. Οι απόψεις των ειδικών κυμαίνονται από απόλυτα καθησυχαστικές έως φανερά κινδυνολογικές.
Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας και τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες μη ιονίζουσες (μη ραδιενεργείς δηλαδή). Είναι δεδομένο ότι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων, ωστόσο δεν έχει βρεθεί ακόμη σε ποιες συχνότητες και με τι ισχύ είναι επιβλαβή.
Η νομική άποψη για τα αποδεκτά όρια ασφαλείας απηχεί μια μινιμαλιστική εκδοχή των κινδύνων με βάση τις αποδεδειγμένες επιδράσεις. Αντίθετα δεν περιλαμβάνει τις περιπτώσεις εκείνες όπου σήμερα δεν υπάρχει ακόμα πλήρης απόδειξη για την βλαπτικότητά τους.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισημαίνει ότι «δεν είμαστε βέβαιοι για τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία». Υπάρχει διχογνωμία στην επιστημονική κοινότητα. Αβεβαιότητα για το εύρος των κινδύνων, αβεβαιότητα για το ποσό της ακτινοβολίας που είναι επιβλαβής. Η αβεβαιότητα δημιουργεί τεκμήριο υπέρ της υγείας και του περιβάλλοντος. Το Συμβούλιο Επικρατείας δέχεται την αρχή της προφύλαξης που σημαίνει ότι ακόμα και η όποια επιστημονική αβεβαιότητα δημιουργεί τεκμήριο υπέρ της υγείας και είναι αναγκαία η λήψη μέτρων προφύλαξης.
Η επίκληση των ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν αποτελεί άλλοθι. Επιλογή της ήταν να θεσπιστεί ένα κατώτερο πλαφόν. Η επιτρεπόμενη ακτινοβολία κατά χώρα εξαρτάται από το ανάγλυφό της, τις καιρικές συνθήκες και την πίεση των πολιτών. Τα όρια που ισχύουν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι πολύ αυστηρότερα (π.χ. Γαλλία 0,6 V/m, Αυστρία 4 V/m, Ελλάδα 23-33 V/m).
Κάθε κεραία έχει συγκεκριμένο τύπο, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, συγκεκριμένο τρόπο εκπομπής. Καθεμιά εκπέμπει διαφορετικά ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Γι’ αυτό και επιβάλλεται ξεχωριστός και συνεχής έλεγχος.
Η παράνομη εγκατάσταση κεραιών είναι κοινή πρακτική. Το καμουφλάζ επίσης. Γιατί άραγε; Τις κρύβουν επιμελώς μεταμφιέζοντάς τες σε θερμοσίφωνες, φυτά, καμινάδες, τις περισσότερες φορές χωρίς καν την τυπική άδεια. Τοποθετήθηκαν πολλές κεραίες χωρίς να έχουν υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο περιβαλλοντικών όρων, συχνά χωρίς την έγκριση της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής και χωρίς προηγούμενη εκτίμηση των επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον και τον άνθρωπο. Δεν γίνονται συστηματικοί έλεγχοι των επιτρεπόμενων ανωτάτων ορίων ακτινοβολίας και όποτε διενεργούνται γίνονται κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος, ενώ έχουν ατονήσει οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι. Δεν είναι επομένως αδικαιολόγητη η διάχυτη ανησυχία των πολιτών.
Τι πρέπει να γίνει;
1) Να εξετάζονται με περιβαλλοντικά κριτήρια η χωροθέτηση των κεραιών και τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή ή την μείωση των βλαπτικών επιπτώσεων.
2) Να γίνονται συχνοί και αιφνίδιοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι.
3) Να ισχύσουν αυστηροί όροι και περιορισμοί για τις αποστάσεις και το ύψος των κεραιών: πάνω από 300m από τα όρια οικισμών, πάνω από 400m από ειδικά κτίρια (σχολεία, νοσοκομεία, παιδικοί σταθμοί), πάνω από 300m η απόσταση μεταξύ δύο κεραιών για την αποφυγή της αθροιστικής επίδρασης. Σ’ αυτούς τους όρους να υπαχθούν και οι ήδη εγκατεστημένες κεραίες.
4) Η έγκριση εγκατάστασης να προηγείται της άδειας κατασκευής για να προλαμβάνονται μη αναστρέψιμες καταστάσεις.
5) Επανεξέταση των ασφαλών ορίων με συνεκτίμηση και του πιθανολογούμενου κινδύνου (αρχή της προφύλαξης).
6) Στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων να συμμετέχουν υποχρεωτικά και επιστήμονες υγείας (γιατροί – βιολόγοι) και όχι μόνον φυσικοί επιστήμονες και τεχνικοί.
Βλέπουμε ότι υπάρχει πολλή ασάφεια και αβεβαιότητα που ξεκινάει από το γεγονός ότι έχουν επενδυθεί μεγάλα κεφάλαια και κέρδη σε αυτήν την τεχνολογία. Δεν μπορεί όμως και δεν πρέπει κερδοσκοπικές επιλογές των εταιρειών να καθορίζουν τη ζωή μας. Να αρνηθούμε να συμμετάσχουμε όλοι στο μεγαλύτερο βιολογικό πείραμα της ιστορίας. Εφόσον η επιστήμη δεν έχει ακόμη καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα σχετικά με τον κίνδυνο από τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες επιβάλλονται αυστηρά μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας.